STRATEGIA

PROMOCJI I ROZWOJU PRODUKTÓW LOKALNYCH

CENTRUM PRODUKTU LOKALNEGO SOKOLE

 

WSTĘP

Na terenie Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia wytwarza się różnego rodzaju produkty, potrawy jak i dzieła lokalnych twórców ludowych, charakterystyczne dla tego regionu, których receptury i tajniki wykonania przekazywane są z pokolenia na pokolenie. Rozwija się też twórczość ludowa. Wszystkie one charakteryzują się wysoką jakością wynikającą z tradycyjnego sposobu wytwarzania i misternego wykonania. Bardzo często jednak ich produkcja odbywa się sezonowo lub okazjonalnie, na niewielką skalę.

Wytwarzanie produktów tradycyjnych i lokalnych nie tylko ma istotny wpływ na promocję naszego regionu, ale wspomaga również rozwój naszych obszarów wiejskich – poprzez umożliwienie ich mieszkańcom zarobkowania w ich własnym środowisku. Wspomaga także działania zmierzające do zachowania dziedzictwa kulturowego Podlasia, pozwala na zróżnicowanie działalności na terenach wiejskich oraz zapobiega wyludnianiu się tych obszarów i ich marginalizacji.

 

CELE STRATEGII

 

CEL 1. IDENTYFIKACJA I INWENTARYZACJA PRODUKTÓW LOKALNYCH PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ I REGIONU PODLASIA

Znajomość kultury i historii naszego regionu pozwala zakładać, że na terenie Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia wytwarzanie i sprzedaż produktów tradycyjnych i lokalnych może stanowić istotną gałąź sektora rolno-spożywczego, a także wytwórczego (rękodzieło).

Wytwarzane na tych terenach produkty zawdzięczają swą wyjątkowość lokalnej kulturze, tradycji i historii oraz stanowią istotną część składową kulturowego dziedzictwa. Dlatego nie można dopuścić do ich zapomnienia. Aby tak się nie stało, należy stworzyć ogólnodostępną bazę tych produktów – stanowiącą swoistą inwentaryzację. Jednocześnie należy określić jasno, co autorzy rozumieją pod pojęciem produktu lokalnego Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia.

W naszym rozumieniu jest to wytwór rąk i umysłu ludzkiego charakterystyczny dla obszaru i środowiska Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia, który musi się niezmiennie charakteryzować wysoką jakością. Są to przedmioty wykonywane w warsztatach rzemieślniczych, z najlepszych materiałów, z użyciem tradycyjnych, przeważnie ręcznych, technologii, przez najlepszych mistrzów rzemiosła, w pojedynczych egzemplarzach lub w małych seriach, często na indywidualne zamówienia.

Z takiej bazy, zawierającej szereg przydatnych informacji o producentach i produktach lokalnych, mogliby korzystać odbiorcy, chcący dowiedzieć się czegoś więcej o tych wyrobach, a także osoby zainteresowane dystrybucją oraz sprzedażą tych produktów. Baza taka umożliwiłaby więc zdobycie informacji na temat tradycyjnej żywności i dziedzictwa kulturowego naszego regionu, a to z kolei stworzyłoby producentom tych towarów możliwości zwiększenia swej produkcji.

Inwentaryzacja i identyfikacja produktów lokalnych powinna wpłynąć na drobnych producentów i wytwórców żywności, a także twórców ludowych i rękodzielników na terenach wiejskich. Zakładanym efektem powyższych działań powinno być pobudzenie aktywności gospodarczej, rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej na terenie Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia.

Podsumowując, stworzenie bazy produktów lokalnych Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia umożliwi ich identyfikację szerszej liczbie odbiorców, a także zachęci do rozwoju i zaktywizuje lokalnych producentów. Będzie pierwszym krokiem w kierunku zaistnienia produktów lokalnych Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia w kraju a w późniejszym etapie na szczeblu międzynarodowym. Będzie to również stanowiło pierwszy krok do nadania w przyszłości produktom marki lokalnej.

 

CEL 2. ZWIĘKSZENIE ŚWIADOMOŚCI ODBIORCÓW

Produkty tradycyjne, ze względu na swój charakter, tradycyjne metody wykonania i niedużą skalę wytwarzania, użycie naturalnych składników, są zazwyczaj droższe niż podobne do nich wyroby produkowane na skalę przemysłową. Podobnie rzecz ma się z innymi wyrobami i usługami nie nakierowanymi na odbiorcę masowego, gdzie wykonanie jednego wyrobu jest bardzo praco- i czasochłonne, dlatego też należy uświadomić odbiorcom wyjątkowość kierowanego doń produktu oraz procesu wytwarzania.

Baza produktów Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia, w której zamieszczone zostaną informacje na temat produktów tradycyjnych i lokalnych zwiększy świadomość odbiorców, a to będzie miało wpływ na dokonywane przez nich wybory. Coraz częściej odbiorcy poszukują informacji na temat zdrowej, produkowanej metodami tradycyjnymi, żywności, a stworzenie takiej bazy wyszłoby naprzeciw tym oczekiwaniom. Dostępność informacji na temat produktów tradycyjnych i lokalnych Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia może również wpłynąć na zwiększenie popytu na takie wyroby, przyczynić się do zachowania procesów produkcyjnych i popularyzacji rękodzielnictwa w ogóle i jego wyjątkowości, niepowtarzalności.

Pozyskiwanie dochodów i prowadzenie działalności gospodarczej dzięki sprzedaży produktów tradycyjnych i lokalnych zagwarantuje, że tradycyjne metody produkcji nie zostaną zapomniane.

 

CEL 3. KULTYWOWANIE I PROMOWANIE DZIEDZICTWA KULTUROWEGO REGIONU

Celem strategii jest między innymi, ocalenie od zapomnienia kultury i tradycji regionu, wspieranie działań zmierzających do rozpowszechniania wiedzy na temat dziedzictwa kulturowego terenów Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia.

Inwentaryzacja i identyfikacja produktów lokalnych pozwoli na efektywne propagowanie dziedzictwa kulturowego naszego regionu. Należy dążyć do tego, aby w dłuższej perspektywie produkty te stały się „wizytówką tradycji”. Z czasem staną się one chlubą naszego regionu i doskonałym narzędziem marketingowym, promującym tereny Puszczy Knyszyńskiej i Podlasia.

 

DZIAŁANIA SŁUŻĄCE REALIZACJI CELÓW STRATEGII

 

1. DZIAŁANIA INFORMACYJNE

Realizację celów strategii należy rozpocząć od akcji informacyjnej. W pierwszej kolejności należy poinformować twórców (wytwórców, artystów) produktów lokalnych o korzyściach, jakie płyną z promowania tychże produktów. Należy ich poinformować o pomyśle stworzenia lokalnej bazy produktów tradycyjnych i lokalnych oraz zachęcić, aby przekazywali do zamieszczenia w niej informacji o swoich wyrobach. Do działań informacyjnych należałyby przede wszystkim: zamieszczanie artykułów w prasie lokalnej oraz bezpośrednie spotkania z twórcami podczas organizowanych spotkań, targów, itp.

 

2. PROWADZENIE SPISU PRODUKTÓW I TWÓRCÓW LOKALNYCH PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ I REGIONU PODLASIA oraz INFORMACJI O ORGANIZOWANYCH WYDARZENIACH O CHARAKTERZE RĘKODZIELNICZYM

Spis produktów i twórców lokalnych będzie prowadzony i uaktualniany na bieżąco oraz publikowany na stworzonej w tym celu stronie internetowej. Informacje umieszczane w spisie zostałyby posegregowane w kategoriach: „produkty” oraz „twórcy”. Kliknięcie na nazwę produktu lub twórcy przekierowywać będzie do szczegółowych informacji na ich temat: krótki opis produktu z rysem historycznym, zdjęciami, filmami wideo, danymi teleadresowymi wytwórcy oraz informacji dotyczących możliwości i miejsc nabycia produktów. Takie rozwiązanie ułatwi wszystkim zainteresowanym odnajdywanie informacji na temat produktów lokalnych Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia, ich twórcach, procesach wytwórczych, wydarzeniach. Może ono przynieść również wymierne korzyści ekonomiczne wytwórcom tych wyrobów, jak i korzyści promocyjne całemu regionowi.

Stworzenie spisu produktów lokalnych będzie miało na celu również przekonanie producentów do promocji ich produktów na szczeblu krajowym, a w późniejszym czasie na szczeblu międzynarodowym.

Dodatkowo będą zbierane informacje o wszelkich imprezach o charakterze rękodzielniczym (np. jarmarki, targi, wystawy) w których lokalni twórcy mogą uczestniczyć poprzez ustawienie swoich stoisk promocyjno-handlowych. W ten sposób w jednym miejscu znajdzie się pełna lista wydarzeń krajowych i zagranicznych (kraje ościenne), aktualizowana na bieżąco i przydatna do szybkiego wyszukiwania najbliższych wydarzeń zarówno dla odbiorców jak i samych twórców.

 

3. DZIAŁANIA PROMOCYJNO-WYDAWNICZE

Centrum Produktu Lokalnego przygotuje różnorodne materiały promocyjne, dotyczące produktów, zasobów, efektów działalności wytwórczej i warsztatowej lokalnych twórców, którzy wyrażą chęć współpracy z CPL, w postaci folderów, ulotek promocyjnych, wizytówek itp. oraz większych publikacji prezentujących efekty pracy i współpracy twórców.

Na stronach internetowych zainteresowanych (jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, osób prywatnych) umieszczone zostaną linki przekierowujące do utworzonej strony, na której zostanie zamieszczony spis produktów i twórców lokalnych Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia. Twórcy otrzymają także certyfikaty potwierdzające ich rękodzielniczy charakter pracy, który będą mogli prezentować na swoich stoiskach wystawienniczo-handlowych.

Planuje się również:

– wspólne wyjazdy na imprezy promocyjne (np. targi, jarmarki) finansowane przez CPL dla zainteresowanych, współpracujących z CPL twórców, promujące lokalne wyroby i region w ogóle;

– przeprowadzenie szkolenia dla twórców z zakresu rejestracji, ochrony i kontroli produktów tradycyjnych, lokalnych;

– zorganizowanie konkursu z nagrodami (dla twórców), promującego lokalne wyroby w regionie;

– opracowanie i wydanie publikacji promujących produkty lokalne.

 

4. DZIAŁANIA PROWADZĄCE DO ZWIĘKSZENIA ROZPOZNAWALNOŚCI PRODUKTÓW PUSZCZY KNYSZYŃSKIEJ I REGIONU PODLASIA

Główną zaletą produktów tradycyjnych jest to, że są one wytwarzane zgodnie z dawnymi metodami, z naturalnych składników, są więc to produkty wysokiej jakości. Podobnie wygląda sprawa produktów lokalnych z naszego regionu. Dlatego ważne jest dostarczenie odpowiednich informacji kupującemu, które mogą spowodować, że podejmując decyzję o zakupie nie będzie się on kierował wyłącznie ceną, ale również będzie mieć na względzie to, co jest atutem produktów tradycyjnych i lokalnych – ich wysoką jakość, tradycyjne wykonanie, naturalne składniki itp.

 

4.1. Marka lokalna

Oprócz informacji należy również zadbać o to, żeby produkt tradycyjny i lokalny Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia był rozpoznawalny przez odbiorców. Kluczowym elementem strategii produktu, mającym istotny wpływ na atrakcyjność oferty, a jednocześnie ułatwiającym identyfikację produktu, jest marka. W przypadku produktów lokalnych i tradycyjnych będzie to marka lokalna pod nazwą „Z puszczy Knyszyńskiej”.

Marka lokalna nie tylko ułatwi identyfikację produktów, ale również chronić będzie specyficzne elementy produktów przed imitacją. Symbolika marki lokalnej niesie ze sobą pewne idee związane z jakością produktu lokalnego i tradycyjnego, pomaga skojarzyć produkt z regionem, z którego pochodzi oraz przywiązuje klientów do tego produktu.

Mając powyższe na względzie Centrum Produktu Lokalnego podejmie działania zmierzające do opracowania logo marki lokalnej, ustali zasady, na podstawie których produktowi będzie przyznawana marka lokalna i prawo do jej używania.

 

4.2. System identyfikacji wizualnej marki

Kolejnym elementem charakteryzującym produkt jest jego ujednolicony system identyfikacji wizualnej (kolorystyka, czcionka, loga, opakowania). Wskazane byłoby, gdyby produkty lokalne Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia posiadały na swych opakowaniach wspólne elementy informujące o tym, że pochodzą właśnie z naszego regionu, np. ujednolicona szata graficzna i nazwa na etykietach lub wydzielonej części przestrzeni etykiety czy też zawieszka dołączana do produktów bez dedykowanych opakowań (np. rzeźby) z logo marki lokalnej. Logo umieszczane byłoby nie tylko na opakowaniach jednostkowych, ale również na opakowaniach zbiorczych. Dzięki niemu produkty z naszego regionu wyróżniałyby się wśród innych i byłyby łatwiej rozpoznawalne, a kupujący mogliby szybciej do nich trafić.

 

5. UDOSTĘPNIENIE PRZESTRZENI DO DZIAŁAŃ EDUKACYJNYCH W ZAKRESIE TRADYCYJNYCH METOD WYTWARZANIA

Centrum Produktu Lokalnego stworzy i udostępni miejsce przeznaczone do kultywowania tradycyjnych procesów wytwórczych niektórych zawodów (w szczególności kowalstwo, ciesielstwo, ceramika i garncarstwo) w postaci kilku, kompletnie wyposażonych obiektów. Będą to:

– budynek warsztatowy do tworzenia prac z zakresu malarstwa, rzeźby, rękodzieła artystycznego, itp.

– wiata przeznaczona do organizowania szkoleń, prezentacji zawodów w ich tradycyjnym wydaniu (kowal, garncarz, piekarz, masarz)

– budynek CPL o funkcji szkoleniowo-turystyczno-wypoczynkowej z miejscami noclegowymi, salami wystawienniczymi i zapleczem sanitarnym.

Przewiduje się przyjmowanie w obiekcie zorganizowanych grup, z którymi prowadzone będą działania edukacyjne i służące kultywowaniu tradycji od prezentacji zawodów w ich tradycyjnym wydaniu, przez lekcje multimedialne z prezentacją filmów edukacyjnych i zdjęć po możliwość własnoręcznego tworzenia różnorodnych prac z zakresu rękodzieła, rzeźby, malarstwa a w niedalekiej przyszłości również innych (np. koronkarstwa, tkactwa, itp.).

Udostępniona baza noclegowa wraz z zapleczem umożliwi prowadzenie działań kilkudniowych, zarówno o charakterze edukacyjnym jak też promocyjnym i integracyjnym (sympozja, spotkania tematyczne, sympozja, itp.).

 

6. DOKUMENTACJA I ARCHIWIZACJA PROCESÓW TWÓRCZYCH

Jednym z zadań CPL będzie dokumentacja fotograficzna i wideo całych procesów twórczych towarzyszących powstawaniu konkretnych dzieł artystycznych. Niejednokrotnie najbardziej interesującym elementem jest nie koniecznie gotowy produkt lecz sam proces jego powstawania, wykorzystujący tradycyjne technologie wytwórcze i sposoby, często przekazywane z pokolenia na pokolenie. W dzisiejszych czasach, gdy co raz mniej osób garnie się do kultywowania tychże form działalności, istotnym jest zachowanie ich od zapomnienia poprzez uwiecznienie na nośnikach cyfrowych w postaci fotografii i filmów wideo. Działania te będą prowadzone za zgodą twórców a gotowy materiał zostanie udostępniony w internecie i posłuży jako materiał edukacyjny dla wszystkich zainteresowanych odbiorców.

 

III. PODSUMOWANIE

Realizacja celów strategii nie pozwoli zapomnieć o kulturze i tradycjach Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia, pomoże wypromować twórców lokalnych i ich dzieła, które staną się jednym z istotnych instrumentów pomocnych w zwiększeniu rozpoznawalności, identyfikacji i promocji regionu. Tym samym również zwiększy się zainteresowanie i sprzedaż tych produktów czemu będzie towarzyszyć wzrost dochodów mieszkańców, zwłaszcza na terenach wiejskich.

Równie istotną korzyścią z realizacji zadań niniejszej strategii będzie pokazanie, zarówno odbiorcom jak i twórcom, dużego bogactwa naszego regionu w zakresie wytwórstwa produktów lokalnych Puszczy Knyszyńskiej i regionu Podlasia.